Chapter 7 —— 162 —— Nederlandse samenvatting Genome editing (ook wel genoemd: genome engineering en gene editing) is een snel ontwikkelend vakgebied met een toenemende impact op fundamentele wetenschap, biotechnologie en geneeskunde [1]. Met behulp van gemodificeerde RNA-gestuurde nucleasen (RGN's) afgeleid van ‘geclusterde regelmatig interspaced korte palindromische repeat (CRISPR)- systemen’, die werden ontdekt als prokaryotische antivirale machines in bacteriën en archaea [2], is genoombewerking veelzijdiger geworden voor het bereiken van gen-knock-out (KO), gen-knock-in (KI), gerichte DNAvervanging en tagging [1,2]. Ondanks de aanpassing van nieuwe CRISPR en CRISPR-achtige systemen voor genoom-bewerkingsdoeleinden [3], blijven CRISPR-afgeleide RGN's gebaseerd op het prototypische Streptococcus pyogenes CRISPR-Cas9-systeem, en door gerichte evolutie gecreëerde varianten, veelgebruikte reagentia voor vele toepassingen [4]. Dit komt grotendeels voort uit hun robuustheid bij het aangaan van eukaryotisch chromatine [5]. Hoewel nuclease-geïnduceerde dubbelstrengs DNA-breuk (DSB)-vorming robuuste en celcyclus-onafhankelijke gen-KO oplevert door het ontstaan van kleine inserties en deleties (indels) door niet-homologe end-joining (NHEJ)- paden, zijn deze DNA-herstelpaden verstorend in de context van gen-KIprocedures gebaseerd op homologie-gerichte reparatie (HDR) [6]. Bovendien vereist de mogelijkheid voor RGN off-target en on-target activiteiten en daaropvolgende mutagene effecten, die voortkomen uit NHEJ-processen, het ontwikkelen van nauwkeurigere en minder mutagene genoombewerkingsstrategieën. Een opkomende klasse van dergelijke DSBonafhankelijke strategieën wordt besproken in Hoofdstuk 2, waar sequentie- en plaats-specifieke nucleasen ('nickases') afgeleid van CRISPR-systemen worden benut voor nauwkeurige HDR-gemedieerde gen-KI met behulp van op maat gemaakte donor-DNA-substraten. In tegenstelling tot DSB's zijn enkelstrengs DNA-breuken (SSB's) of nicks geen substraten voor mutagene
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw