223 Nederlandse samenvatting Er zijn echter ook veel voordelen van het gebruik van observationele data. Ten eerste reflecteert deze ‘real world data’ de heterogeniteit van de populatie en van de klinische praktijk, waardoor resultaten beter te generaliseren zijn. Ten tweede, ondanks dat gerandomiseerde klinische trials (RCT) ideaal zijn om causale vragen te beantwoorden, is het uitvoeren van een RCT niet altijd ethisch of haalbaar, bijvoorbeeld omdat er veel geld, tijd of patiënten voor nodig zijn. Ten derde, omdat veel van deze dataset routinematig verzamelde data bevatten, kan de data met weinig tijd of moeite gebruikt worden voor onderzoek. Ten slotte, door minder tijd te besteden aan het handmatig verzamelen van data kan de rest van het onderzoeksproces sneller starten, waardoor resultaten eerder beschikbaar komen voor de patiëntenzorg. In dit proefschrift worden verschillende databronnen gebruikt om te leren van eerdere uitbraken van luchtwegvirussen. Hierbij is er een focus op grote datasets met data die routinematig verzameld wordt in ziekenhuizen. Hoewel de focus in dit proefschrift ligt op luchtwegvirussen, worden in een aantal hoofdstukken andere infectieziekten besproken. De methoden die gebruikt worden in de verschillende hoofdstukken zijn echter breed toepasbaar binnen de infectieziekten, en niet beperkt tot luchtwegvirussen. Dit proefschrift is opgedeeld in drie delen. Het eerste deel van dit proefschrift gaat over surveillance (monitoring) en uitbraakdetectie van virale infecties. Het tweede deel van dit proefschrift draait om het beantwoorden van klinische vraagstukken met behulp van observationele data, met een focus op causale inferentie. In het derde deel van dit proefschrift is het doel om het aantonen van causaliteit te faciliteren, door het verbeteren van het meten van de uitkomstmaat en door het verwijderen van ruis in heterogene ziektebeelden. Surveillance van infectieziekten In het eerste deel van dit proefschrift werd het gebruik van verschillende databronnen van routinematig verzamelde gezondheidszorgdata voor surveillance van infectieziekten bestudeerd. Traditionele surveillancesystemen voor infectieziekten hebben verschillende beperkingen, zoals besproken in de inleiding van dit proefschrift Hoofdstuk 1. Deze systemen zijn vaak duur en er is vertraging vanwege het arbeidsintensieve proces van dataverzameling. Een mogelijke oplossing hiervoor is het gebruik van routinematig verzamelde gegevens. Eén uitbraak (hepatitis bij kinderen) en één ziektesyndroom dat continue surveillance vereist (ernstige acute luchtweginfecties) werden onderzocht. Daarnaast worden deze stappen gekoppeld aan twee vroege stappen in het dataproces voor ziektesurveillance: dataverzameling en het samenvoegen van (aggregatie) data. Het verzamelen van data kan een tijdrovend onderdeel zijn van infectieziekten surveillance. Als de informatie rechtstreeks bij de patiënt wordt verzameld, bijvoorbeeld door naar symptomen te vragen of de temperatuur te meten, is de gegevensverzameling in principe zo nauwkeurig als mogelijk. Als de informatie per casus wordt verzameld uit het EPD, is het zeer waarschijnlijk dat de juiste informatie wordt verzameld, zolang deze in het EPD aanwezig is. Deze benadering heeft echter
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw