Renate van Keulen

74 Hoofdstuk 4 4.1 Inleiding Het schoolvak Nederlands wordt anno 2023 geconfronteerd met interessante ontwikkelingen. Hoewel op het moment van schrijven van dit proefschrift de actualisatie van de kerndoelen en eindtermen Nederlands nog in volle gang is, kan op basis van de startnotitie van SLO (2021) en de adviesdocumenten van Curriculum.nu (2019) en het Meesterschapsteam Nederlands (2021) worden vastgesteld dat er meer aandacht komt voor betekenisvolle inhouden en samenhang tussen de verschillende onderdelen van het vak (Janssen & Van Keulen, 2023). Leerlingen moeten in de lessen Nederlands opgeleid worden tot taalvaardige burgers, maar ook inzichten verwerven over taal, (digitale) communicatie en literatuur. Het is niet de eerste keer dat er nagedacht wordt over de invulling van het schoolvak Nederlands. Al eeuwen wordt gediscussieerd over de manier waarop het onderwijs vorm moet krijgen. Met name het literatuuronderwijs, en daarbinnen de literatuurgeschiedenis, zijn regelmatig onderwerp van debat. Aandacht voor leesbevordering en leesontwikkeling staat daarin vaak tegenover aandacht voor culturele ontwikkeling en tekstanalyse. De discussies over het literatuuronderwijs in vakbladen, didactisch onderzoek en (online) lesmethoden van de afgelopen twee eeuwen vormen de bron voor dit hoofdstuk over de benadering van het literatuurgeschiedenisonderwijs in het schoolvak Nederlands. Op basis van de beschikbare literatuur geef ik in paragraaf 4.2 een chronologisch overzicht van de benadering van het literatuurgeschiedenisonderwijs vanaf de invoering van de eerste onderwijswet in 1806 tot de invoering van de Nieuwe Tweede Fase in 2007. In paragraaf 4.3 bespreek ik recente didactische ontwikkelingen en problemen in het literatuurgeschiedenisonderwijs. In paragraaf 4.4 onderzoek ik op basis van de bevindingen in paragraaf 4.2 en 4.3 hoe het literatuurgeschiedenisonderwijs het best kan worden benaderd en vormgegeven. In het slot van de paragraaf formuleer ik op basis van mijn bevindingen een aantal inhoudelijk-didactische uitgangspunten voor het ontwerp van een digitale game voor het literatuurgeschiedenisonderwijs. Omdat bronnen die specifiek over het literatuurgeschiedenisonderwijs gaan tamelijk schaars zijn en met name in oudere bronnen vaak geen duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen literatuuronderwijs en literatuurgeschiedenisonderwijs, richt ik me in dit onderzoek ook op bronnen over de benadering van het literatuuronderwijs in het algemeen.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw