Je bent hier in de donkere kamer. Maar nergens ter wereld komt zo veel aan het licht als in een donkere kamer! Willem Frederik Hermans, De donkere kamer van Damokles (p. 82) Voorwoord Leerlingen op een actieve en motiverende manier leren nadenken over historische literatuur, dat was het uitgangspunt van het onderzoek waarmee ik me vijf jaar lang intensief heb beziggehouden. Dat onderzoek deed ik naast, maar vooral in combinatie met mijn werk als docent Nederlands op het Van Maerlantlyceum in Eindhoven. Het is namelijk niet alleen uitgevoerd in mijn eigen lespraktijk en die van mijn collega’s, het is er ook ontstaan. Toen Sander Bax me in 2017 vroeg of ik mijn ideeën voor het literatuurgeschiedenisonderwijs wilde vertalen in een onderzoeksvoorstel, startte een traject dat ik van het begin tot het eind als ontzettend plezierig heb ervaren. Met name de combinatie tussen onderzoek doen en lesgeven beviel uitstekend, al heb ik moeten leren om die rollen op sommige momenten ook goed te scheiden. Als docent heb je (ook) een beoordelende rol, als onderzoeker laat je die los en kijk je naar wat er gebeurt. Het klinkt logisch, maar sommige patronen zijn best hardnekkig. Gelukkig waren mijn promotoren Sander Bax en Sjaak Kroon er om me hierop te wijzen. Zij leerden me de juiste focus te kiezen. Dat mijn onderzoek en het lesgeven hand in hand gingen, had veel voordelen. Ik werkte in mijn eigen proeftuin en kon van alles uitproberen. Dat hebben de leerlingen geweten. Toch hoeven ze zich niet benadeeld te voelen. Het redeneren in stappen bleek namelijk nuttig en leerzaam. Leerlingen kwamen tot goed geformuleerde en sterk beargumenteerde antwoorden, en de redeneermethode bleek ook vertaalbaar naar andere onderdelen van het schoolvak, of zelfs naar andere vakken. Mooi in dit opzicht was een opmerking die een van mijn eindexamenleerlingen maakte bij het bespreken van een oefenexamen: ‘Ik gebruik gewoon de techniek die we hebben geleerd bij de lessenreeks over literatuur. Dat werkt voor mij eigenlijk bij ieder vak om een antwoord goed op te schrijven.’ Mijn onderzoek heeft me enorm veel gebracht. Inhoudelijk heb ik veel geleerd over redeneren, inzichten verwerven, literaire leesvaardigheid, digitalisering en gamification. Daarnaast ben ik gegroeid als onderzoeker. Ik heb me gespecialiseerd in de vele mogelijkheden van ontwerponderzoek, mede door de boeken van Jan van den Akker
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw