335 De derde onderzoekscyclus: het volledig digitale ontwerp die bevindingen aan het vertelperspectief in De donkere kamer van Damokles en geven vervolgens een conclusie. Bijvoorbeeld: ‘In de bron staat dat een reconstructie van een gebeurtenis nooit hetzelfde kan zijn, als hoe de gebeurtenis in werkelijkheid was, omdat je het altijd vanuit het perspectief van de maker ziet. Dit betekent dat de Donkere kamer van Damokles, en vele verschillende boeken en films die over de Tweede Wereldoorlog gaan, een reconstructie zijn vanuit het perspectief van een auteur of een regisseur. Hieruit concludeer ik dat De donkere kamer van Damokles ook een reconstructie is van het verhaal van de Tweede Wereldoorlog, geschreven vanuit het perspectief van de auteur die bepaalt welk beeld de lezers krijgen.’ (Leerling 72) Dertien leerlingen geven zowel bij de stap ‘betekenis geven’ als bij de stap ‘concluderen’ een conclusie met (ongeveer) gelijke inhoud. Bijvoorbeeld: ‘In de bron staat dat hoe echt en goed de regisseur zijn film ook wil laten lijken op de waarheid, de waarheid altijd anders is. Dit betekent dat de waarheid misschien wel goed wordt nagebootst in een film of een roman, daar dat er maar een echte waarheid is en die kan je nooit laten zien. Hieruit concludeer ik dat je kan proberen de waarheid in boeken of films na te bootsen, maar het zal nooit de echte waarheid zijn.’ (Leerling 1) Vier leerlingen geven bij de stap ‘beschrijven’ geen neutrale weergave van inhoudelijke elementen uit de bron, maar een interpretatie of conclusie. In onderstaand voorbeeld geeft een leerling een conclusie die niet in de tekst staat, maar het eindpunt zou moeten zijn van deze analyse: ‘In de bron staat dat criticus Andreas Kilb zegt dat de film niet de beloofde waarheid van de oorlog weergeeft, aangezien het een reconstructie blijft vanuit het perspectief van de regisseur. Echte waarheid bestaat dus eigenlijk niet.’ (Leerling 51) Bij Lessenreeks 2 bleek dat meerdere leerlingen bij deze opdracht niet de brontekst hadden geanalyseerd, maar het videofragment dat ter illustratie bij de tekst was toegevoegd. Daardoor redeneerden zij niet in de richting van de boodschap van de tekst. De aanpassing van deze opdracht heeft ervoor gezorgd dat in deze lessenreeks alle leerlingen de tekst hebben geanalyseerd, waarbij ze soms, zoals ook de bedoeling was, wel verwijzen naar het videofragment.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw