314 Hoofdstuk 11 Omdat Lessenreeks 3 volledig digitaal en docentonafhankelijk is, konden de leerlingen die online aanwezig waren op dezelfde manier werken als de leerlingen in de klas. De leerlingen die wel in de klas aanwezig waren, zaten in rijen van twee en werkten op hun eigen laptop. In alle drie de klassen was ik als onderzoeker bij de lessen aanwezig. Bij de lessen van klas B was daarnaast steeds de vaste docent aanwezig. Bij de lessen van klas C was vier keer de vaste docent aanwezig en een keer de programmeur van de digitale lessenreeks. In klas A, waar ik zelf de docent was, zijn twee lessen bezocht door een etnografisch onderzoeker van Tilburg University. Alle genoemde aanwezigen hebben gedurende de lessen hun observaties genoteerd (zie paragraaf 2.4 voor de procedure). De lessen zijn in alle klassen steeds door mij gestart. In les 1 gaf ik kort uitleg over het doel van de vijf lessen en verwees ik de leerlingen vervolgens naar het digibord waarop de website en registratie-instructies werden getoond. In de overige lessen werden alleen deze instructies getoond en gaf ik geen klassikale uitleg. De leerlingen werkten allemaal op hun eigen laptop. Ze gebruikten oortjes of een koptelefoon bij het bekijken van het introductiefilmpje en de video’s van het verhaal. Om praktische problemen te voorkomen, nam ik een aantal reservekoptelefoontjes mee naar de lessen. Deze zijn door leerlingen gebruikt wanneer hun eigen materiaal niet werkte of wanneer zij hun materiaal vergeten waren. Dat laatste was alleen het geval in klas C. Het registreren en inloggen tijdens de eerste les verliep in klas A en B vlot. De leerlingen hadden geen opstartproblemen en konden snel beginnen met de proloog. In klas C, die les had in een bijgebouw, ontstonden in de eerste les wel opstartproblemen vanwege een probleem met de wifi. De internetbeveiliging in het gebouw bleek de website te blokkeren. De les is voortgezet in een lokaal in het hoofdgebouw waar de leerlingen de website wel konden openen. Dit verliep net als in de andere twee klassen zonder problemen. Omdat de leerlingen van klas C door deze situatie in les 1 niet genoeg tijd hadden om het level af te maken, is een extra les ingepland. Vanaf het moment dat de leerlingen ingelogd waren en startten met het eerste level, konden zij in alle drie de klassen zelfstandig met het programma verder. Het beeld in de eerste les was in de drie klassen hetzelfde: de leerlingen keken geconcentreerd naar de video, en werkten ook geconcentreerd aan de eerste redeneeropdracht. Van afleiding of contact onderling was nauwelijks sprake. Tijdens de eerste les werden in de drie klassen enkele vragen gesteld door de leerlingen. Het ging om praktische vragen als ‘Moeten we het in de les afhebben?’ en om vragen over de uitvoering van de redeneerstappen. Deze leerlingen zijn verwezen naar de hulpicoontjes en stelden daarna geen vraag meer. De lessen duurden in de periode waarin het onderzoek is uitgevoerd 45 minuten in plaats van 50 minuten, omdat de school vanwege de coronapandemie koos voor een
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw