29 Methode van onderzoek 2.2 Educational design research Educational design research (vanaf nu EDR) is een veelzijdige en complexe vorm van onderzoek die zeer breed wordt toegepast (Van den Akker, 1999; Plomp, 2013; McKenney & Reeves, 2013; 2019). Bindende richtlijnen zijn er niet en volgens McKenney en Reeves (2019) is EDR ook nog niet zo ver ontwikkeld dat er een definitieve handleiding voor geschreven kan worden. Wel bestaat er overeenstemming over een aantal kenmerken van EDR. Zo vertrekt EDR vanuit onderwijsproblemen die in de praktijk voorkomen en is het gericht op het ontwikkelen van praktische oplossingen om de onderwijspraktijk te verbeteren. Die ontwikkeling vindt plaats door middel van iteratieve processen en moet nieuwe kennis opleveren. Aan het ontwikkelen van praktische oplossingen en nieuwe kennis wordt systematisch en gelijktijdig gewerkt (McKenney & Reeves, 2013; 2019; Plomp, 2013; Lehtonen et al., 2019). EDR wordt in verschillende onderwijssectoren en met uiteenlopende doelen toegepast. Daarbij bestaat EDR altijd uit een vooronderzoeksfase en een ontwikkelings- en evaluatiefase. In het volgende worden deze fasen nader besproken. 2.2.1 Vooronderzoek Volgens Lehtonen et al. (2019) wordt veel EDR-onderzoek gekenmerkt door een geringe theoretische diepgang en een weinig heldere conceptualisering van zijn begrippenkader. Het gevolg is dat de theoretische bijdrage van het onderzoek vaak beperkt blijft. Uitgebreid vooronderzoek kan dit voorkomen. Van den Berg en Kouwenhoven (2008) geven een handreiking voor de uitvoering van dit vooronderzoek, waarin zij vier elementen onderscheiden. Na een oriëntatiefase waarin het onderwijsprobleem, de oplossingsrichtingen en de context van de interventie worden verhelderd, is het volgens Van den Berg en Kouwenhoven belangrijk om een aantal analyses uit te voeren: een behoefteanalyse, een contextanalyse, een literatuurstudie en een analyse van ‘good practices’. De behoefteanalyse bepaalt de richting waarin de oplossing van het geconstateerde onderwijsprobleem moet worden gezocht. Daarbij wordt rekening gehouden met de uitkomsten van de contextanalyse, waarin de huidige situatie en de aanwezige randvoorwaarden in kaart worden gebracht. De literatuurstudie biedt de theoretische kaders voor het ontwerp en de ‘good practices’ kunnen richting geven aan de ontwikkeling van het eerste prototype van het ontwerp. De primaire aandacht in het vooronderzoek gaat uit naar de theoretische basis van het ontwerp. Dit gebeurt in een of meerdere literatuurstudies. De theoretische
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw