Renate van Keulen

207 De eerste onderzoekscyclus: het redeneermodel Hermans bewust desoriëntatie creëert bij de lezer door een techniek waarmee hij in het eerste deel een schijnbaar objectieve werkelijkheid presenteert die later in twijfel wordt getrokken door de toevoeging van andere perspectieven (zie ook paragraaf 7.5.2). In de vijfde les krijgen de leerlingen de opdracht om op basis van hun resultaten van de opdrachten in les 1 t/m 4 een eigen, overkoepelend totaalinzicht over de roman te formuleren. De docent stuurt hun een overzicht van hun resultaten via e-mail. Op basis van deze resultaten moeten de leerlingen een overkoepelend totaalinzicht over het boek formuleren van minimaal 100 en maximaal 150 woorden. Daarbij krijgen ze de opdracht: Geef geen samenvatting, maar een beschrijving van het beeld dat je overhoudt op basis van je onderzoek en de binnen de vier perspectieven verworven inzichten. Voorafgaand is bij wijze van voorbeeld de formulering van een totaalinzicht besproken op basis van inzichten binnen de vier perspectieven bij de roman Terug naar Oegstgeest van Jan Wolkers. 9.3 Het verloop van de ontwerp- en onderzoeksfase Het ontwerpproces van de eerste lessenreeks startte in maart 2020. De opdrachten zijn ontwikkeld door mij als onderzoeker in samenwerking met vakdidacticus Nederlands Sander Bax. Twee leerlingen uit een vwo-5 klas van het Mill-Hill college in Goirle hebben meegedacht over de inhoud van de opdrachten en bijgedragen aan het opstellen van de voorbeeldredeneringen. De voltooide opdrachten zijn ter evaluatie voorgelegd aan een docent Nederlands van het Van Maerlantlyceum in Eindhoven en een docent Nederlands uit mijn eigen netwerk die werkzaam is in de bovenbouw op een andere school. Deze evaluatie heeft geleid tot enkele aanpassingen met betrekking tot de formulering van de vragen. In juni 2020 is de lessenreeks onderzocht in een vwo-5 klas met 32 leerlingen van het Van Maerlantlyceum in Eindhoven. De participanten en de procedure zijn beschreven in paragraaf 2.4. Deze paragraaf beperkt zich tot informatie die specifiek van toepassing is op de eerste onderzoekscyclus. Vanwege de lockdown die door de overheid werd ingesteld in verband met COVID19, was het Van Maerlantlyceum vanaf 15 maart 2020 tot aan het einde van het schooljaar gesloten. Omdat de leerlingen niet op school waren, kregen zij voorafgaand aan de lessenreeks een exemplaar van de roman opgestuurd, zodat zij in staat waren om zelfstandig hoofdstukken te lezen. Vanwege het onderzoek naar de lessenreeks heeft de directie van het Van Maerlantlyceum toestemming gegeven om tijdens de afname steeds acht leerlingen in de klas aanwezig te laten zijn. Tijdens de afname van de lessenreeks

RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw