Marcel Slockers

60 Hoofdstuk 4 Discussie De sterfte onder dakloze mannen en vrouwen in Rotterdam was in de periode na 2006 niet afgenomen vergeleken met de periode 2001-2005. Sterftedaling kon niet worden vastgesteld ondanks belangrijke beleidsinspanningen die de leefsituatie van dak- en thuislozen verbeterden. Andere recente studies uit de 21e eeuw suggereren ook een aanhoudende hoge sterfte onder dakloze mannen en vrouwen. Een Nederlandse studie onder sociaal gemarginali - seerden (waaronder daklozen) liet een 3 keer hoger risico op sterfte zien in vergelijking met de algemene bevolking voor de periode 2002-2010. 17 Een grote Deense landelijke studie 11 rapporteerde meer dan 5-6 keer verhoogde sterfte onder daklozen dan onder de algemene bevolking. Drie andere recente studies vonden rate ratio’s van 3,1 voor dakloze mannen en 2,5 voor dakloze vrouwen, 3 4,4 voor beide geslachten gecombineerd 10 en 9,6 voor daklozen in de leeftijdsgroep 25-44 jaar, 4,5 voor daklozen van 45-64 jaar en 1,1 voor daklozen van 65-84 jaar. 18 Deze studies bevestigen eerdere studies uit de 20e eeuw, waaruit blijkt dat de verhoogde sterfte onder dakloze mannen en vrouwen aanhoudend aanwezig is in verschillende regio's, landen en subpopulaties. 1,2,4-9,12,13,17,19 De voortdurende oversterfte onder daklozen werd ook gemeld in een recente studie van Baggett, 18 die liet zien dat in de periode 2003-2008 de sterfte van 18-64-jarige daklozen in Boston niet was veranderd in vergelijking met de periode 1988-1993. Onze studie voegt hieraan toe dat de sterfte onder daklozen hoog blijft ondanks de aanzienlijke beleidsinspan - ningen om de levensomstandigheden van daklozen te verbeteren. In onze studie werden korte termijn effecten op sterfte (dat wil zeggen binnen vijf jaar na de veranderingen in het beleid) van het lokale beleid niet aangetoond bij de populatie die al dakloos was voor 2001. Wij verkregen onze resultaten uit een zeer uitgebreide steekproef van dakloze volwassenen. De steekproef bestond niet alleen uit daklozen in bijzondere omstandigheden, zoals gebruikers van een ziekenboeg , maar ook uit daklozen die gebruik maakten van een breed scala aan diensten zoals dag en nacht opvang en buitenslapers. We hebben onze steekproef niet beperkt tot zorg die door de lokale autoriteiten werden aangeboden, ook daklozen die gebruik maakten van zorg die door de kerk werd aangeboden zaten in de steekproef. Onze studie is ook zeer omvattend door zowel mannen als vrouwen te includeren, en heeft een lange follow-up periode van 10 jaar (gemiddelde follow-up van 8,4 jaar wegens sterfte). Onze studie heeft ook een aantal beperkingen. Ten eerste zijn daklozen die geen gebruik maakten van lokale voorzieningen in 2001 niet geïncludeerd, en bovendien konden niet alle instellingen gegevens uit 2001 leveren. Het is niet uitgesloten dat bepaalde groepen, zoals illegale dakloze immigranten met slechtere leefomstandigheden niet in het onderzoek