Marcel Slockers

36 Hoofdstuk 2 Onze studie bevatte daklozen die gebruikmaakten van een gevarieerd aanbod van voor - zieningen. Daklozen in de ziekenboeg hadden een 70% hoger sterfterisico vergeleken met mensen in de dagopvang en een 80% hoger sterfterisico dan alle daklozen buiten de ziekenboeg (data niet getoond). De hogere sterfte bij mensen in de ziekenboeg kan een selectie-effect zijn. We namen deze kwetsbare populatie mee in onze studie om onderschat - ting van de sterfte onder daklozen te voorkomen. Beperkingen Onze studie heeft enkele beperkingen. In de analyse kon geen informatie over de doodsoor - zaak worden meegenomen. Daklozen die geen gebruikmaakten van een voorziening in 2001 werden niet geïncludeerd en niet alle instellingen konden gegevens uit 2001 verschaffen. Daarnaast bevatte onze studie geen gegevens over 130 verslaafde prostituees en 255 personen die in sociale pensions leefden. Vrouwelijke prostituees hebben vermoe - delijk een hoger sterfterisico dan onze onderzoeksgroep. Een andere beperking is dat we 1239 daklozen niet konden herleiden. Het burgerser - vicenummer (bsn) was in 2001 niet verplicht en werd niet gebruikt bij de samenstelling van de oorspronkelijke lijst. We kunnen niet uitsluiten dat specifieke groepen met een hoger sterftecijfer gemist werden. Ook fouten in spelling met niet-Nederlandse namen zijn een mogelijke verklaring. Illegalen konden per definitie niet achterhaald worden; zij ondervonden mogelijk slechtere levensomstandigheden dan legale daklozen. Onze onderzoeksgroep was relatief klein met betrekkelijk weinig vrouwen (n = 250). Dit wordt gecompenseerd door een relatief lange follow-upperiode van bijna 10 jaar. Niettemin moeten onze resultaten met voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Kwetsbaarste groepen bereiken Wat kunnen we leren van deze verschillen in sterfte en levensverwachting? Meer inspanning ter voorkoming van dakloosheid is essentieel, net als vermindering van de neveneffecten van dakloosheid. Vergeleken met mannen hebben jonge dakloze vrouwen een ongezondere leefstijl, 20,23 ernstiger alcohol- en drugsmisbruik en meer psychiatrische ziekten. 20 Vrouwelijke daklozen worden vaker opgenomen, en met name hepatitis, intoxi - caties en genitale aandoeningen komen bij hen veel voor. 27 Een meta-analyse beschrijft een neerwaartse spiraal bij dakloze vrouwen door slechtere probleemoplossing in combinatie met meerdere oorzaken voor stress en een gering vermogen om zich aan stressfactoren aan te passen. 28 Dakloosheid komt minder vaak voor onder vrouwen, 27,29 en mogelijk is er sprake van een negatieve selectie. Als ze eenmaal dakloos zijn, verhoogt de dakloosheid mogelijk ook de