Marcel Slockers

20 Hoofdstuk 1 Vanaf 1995 had deze groep van ongedocumenteerden, mede door inspanningen van straat - dokters en HIV-organisaties, toegang gekregen tot eerstelijnszorg en konden zij gebruik maken van huisartsenzorg, farmaceutische zorg en verloskundige zorg. Dit was noodzake - lijk om bijvoorbeeld HIV-medicatie te betalen voor illegale dak- en thuisloze prostituees. De zorgkosten voor illegalen in de tweede lijn werden vanaf dat moment betaald vanuit de zogenaamde Dubieuze debiteurenregeling voor ziekenhuizen. Na invoering van de zorgverzekeringswet in 2006 ging het ministerie van VWS ervan uit dat er geen dubieuze debiteuren meer waren en kwam de Dubieuze debiteurenregeling te vervallen. Vooral in de grote steden bleek echter dat tweedelijnszorg voor niet verzekerbare ongedocumenteerden nodig bleef. Nadat de commissie Klazinga in 2008 een inventarisatie had gemaakt van de problemen die de nieuwe situatie opleverde, kwam een advies dat overgenomen werd door het ministerie. Ongedocumenteerden - ook wel onverzekerbare vreemdelingen genoemd - moesten dezelfde zorg kunnen ontvangen als mensen met een basis zorgverzekering zonder aanvullend pakket. Zorgverleners in eerste, tweede en derde lijn konden daarna een belangrijk percentage van hun kosten voor zorg aan ongedocumenteerden vergoed krijgen via het CAK. 49 5. Wat is er internationaal en in Nederland bekend over de effectiviteit van beleid en interventies op dakloosheid en op ziekte en sterfte van dak- en thuislozen? Uit systematische reviews komt naar voren dat de interventies waarbij gebruik gemaakt wordt van case management en hulp bij vermindering van middelenmisbruik succesvol zijn om het aantal dak- en thuislozen te verminderen. 4,9 Ook de Nederlandse studies over het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang 2006-2010 laten zien dat vroege interven - ties helpen bij het voorkomen van dak- en thuisloosheid. 29 Volgens verschillende systema - tische reviews kunnen sociale interventies ook gunstige effecten hebben op de ziekte en sterfte van dak- en thuislozen. 4,9,50,51,52 Programma's voor eerstelijnsgezondheidszorg die specifiek op dak- en thuislozen zijn afgestemd, kunnen tot een betere gezondheid van dak- en thuislozen leiden dan standaard eerstelijnsgezondheidszorg. 49 Voor dak- en thuislozen met middelenmisbruik wordt huisvesting in verband gebracht met een verminderd mid - delengebruik, en gezondheidspromotieprogramma's kunnen risicogedrag onder dak- en thuislozen verminderen. 52 Er zijn ook aanwijzingen dat huisvesting als interventie van belang is bij mensen met psychiatrische problemen. Bij interventies met housing first voor psychiatrische patiënten die dreigden dak- en thuisloos te worden daalde het aantal psy - chiatrische opnames. Ook programma's gericht op hoog risico groepen, zoals personen die gevangenissen en psychiatrische ziekenhuizen verlaten en de introductie van nationale plannen die gericht zijn op dak- en thuislozen, kunnen de geestelijke gezondheidstoestand van deze groepen verbeteren. 4