Marcel Slockers

17 Inleiding Wat gebeurt er om dak- en thuislozen te helpen? Zorgverlening voor dak- en thuislozen omvat meer dan alleen gezondheidszorg. Met zorg wordt bedoeld sociaal-medische zorg: een combinatie van toegankelijke medische zorg door straatverpleegkundigen en straatdokters in combinatie met toegankelijke sociale hulpverlening en basale voorzieningen als voeding, douchemogelijkheden en een bed om in te slapen (bed, bad en brood). In Rotterdam en andere steden hebben straatdokters en -verpleegkundigen zich gegroepeerd in straatdokterpraktijken. 32 De straatdokters en straatverpleegkundigen in Rotterdam hebben op zes locaties in de maatschappelijke opvang spreekuren georganiseerd voor dak- en thuislozen, onverzekerden en illegalen. Veldmedewerkers van de maatschappelijke opvang die buiten rondes lopen om contact te onderhouden met buitenslapers, zorgen voor toeleiding naar de straatdokter. De wijkteams en Centraal Onthaal zorgen voor toeleiding van mensen met medische problemen die thuisloos en niet verzekerd zijn. Daarnaast kennen veel grote steden, inclusief Rotterdam, een GGD -team van gespeciali - seerde verpleegkundigen met een vangnet- en adviesfunctie voor dak- en thuislozen. Als een soort casemanagers helpen zij bij allerlei problemen, met name wanneer reguliere zorg afwezig of onmogelijk lijkt. Rotterdam kent tevens het Stedelijk Daklozen Team, dat bestaat uit een straatdokter, een straatpsychiater en psychiatrisch verpleegkundigen. Zij bieden psychiatrische begeleiding en behandeling aan buitenslapers en motiveren hen om zorg te accepteren. Uniek voor Rotterdam is dat dit team ook bestaat uit veldwerkers en maatschappelijk werkers. Het algemene beeld is dat er grote verschillen zijn tussen gemeentes in beleid, financiering en organisatie van sociaal-medische zorg voor dak- en thuislozen. De Nederlandse Straat - dokter Groep heeft op grond van een enquête laten zien dat er een grote variatie bestaat in het aanbod van medische en verpleegkundige spreekuren. De 43 zogenoemde centrum - gemeenten krijgen middelen van het Rijk voor maatschappelijke opvang. Bij een respons van 60% meldde een kwart geen beleid te hebben voor sociaal-medische zorg en 65% geen beleid voor tandheelkundige zorg voor dak- en thuislozen. 33 Ook andere rapporten laten tekortkomingen zien in de sociaal-medische zorg, zoals in Den Haag. 34 Ook in de rapportage van de aanpak van personen met verward gedrag wordt het tekort aan sociaal-medische zorg voor dak- en thuislozen onder de aandacht gebracht. 35,36 Bovendien wordt gesteld dat de verwarde persoon juist verwarder lijkt te raken in een door de samenleving gecreëerde wereld vol regels. De verwarde persoon verliest grip en krijgt minder in plaats van meer zorg. Ook benoemt het rapport de barrières die ontstaan om